วันเสาร์ที่ 2 พฤษภาคม พ.ศ. 2558

How-old.net : เมื่อเราแลก ข้อมูลส่วนบุคคล กับ การให้ใครซักคนมาทายอายุเรา (ไทยไพรเวซี่ by คณาธิป)



How-old.net  : เมื่อเราแลกข้อมูลส่วนบุคคล กับการให้ใครซักคนมาทายอายุเรา

อายุของเราเป็นเพียงตัวเลข   แต่เป็นตัวเลขที่แปลกดี
เราทุกคนรู้ตัวเลขนี้ดีกว่าใครๆ  แต่บางคนก็ทำเป็นลืมบ้าง ทำเป็นจำผิดบ้าง  

     บางคนถือสาหาความเรื่องตัวเลขนี้มากๆ หากใครมาทราบโดยที่เราไม่ได้บอกด้วยตัวเอง อาจจะถึงขั้นโกรธเคืองไปเลย     บางคนก็ถือว่าเป็นมารยาทที่จะไม่ถามตัวเลขนี้จากคนแปลกหน้า หากไม่สนิทกันแล้วจริงๆ 

  เรื่องข้อมูลอายุนี้   พอเอาไปสัมพันธ์กับอีกปัจจัยหนึ่ง คือ ใบหน้า  ยิ่งเกิดความซับซ้อน เพราะทั้งสองอย่างนี้มีความสัมพันธ์กันลึกซึ้งมากๆ ในเชิงความรู้สึกและอารมณ์    ปัญหามันอยู่ที่ว่า    อายุบางคนมันไม่สอดคล้องหรือสัมพันธ์กับใบหน้า  ซึ่งก็แบ่งได้สองกรณี
กรณีแรก    ใบหน้าเดินช้ากว่าอายุ  หรือเรียกง่ายๆว่าหน้าเด็ก
กรณีที่สอง  ใบหน้าออกตัวแรง แซงไปไกลกว่าอายุ   ซึ่งก็มักเรียกกันว่า หน้าแก่ 

ไม่แปลกที่คนเราส่วนมากอยากหน้าเด็ก แต่พอส่องกระจกดูตัวเองแล้วสรุปไปอย่างที่ใจอยากให้เป็นก็ดูเหมือนเข้าข้างตัวเองจนเกินไป  
ดังนั้น  คนจำนวนมาก จึงอยากเปิดประชาพิจารณ์ใบหน้าของตัว  เพื่อรับฟังความคิดเห็นจากสาธารณะ ว่าจากที่คนอื่นมองหน้าเราแล้ว เราอายุเท่าไร 

ลึกๆแล้ว เราจะสุขใจไม่น้อย หากผลการสำรวจออกมาว่า  ใบหน้าเราเดินช้ากว่าอายุ 
แล้วเราก็ยังอยากตอกย้ำผลที่ได้ โดยการถามคนอื่นเรื่อยๆไปอีก  เป็นวงจรไม่สิ้นสุด
ในวันนี้  แทนที่จะไปไล่ถามเพื่อน   ผู้ให้บริการในโลกออนไลน์  ก็เข้าใจจุดนี้  
               ไมโครซอฟท์ก็เช่นกัน  จึงได้เปิดบริการอันหนึ่งขึ้น ก็คือเว็บ ฮาวโอลด์ดอทเน็ต (http://how-old.net/#)




นางแบบทั้งสองอาจจะไม่พอใจเท่าไร เพราะผลออกมาก็ใกล้เคียงกับอายุที่เป็นจริง


 การใช้งานง่ายดายมาก  เพียงแค่อัพโหลดรูปของเราเข้าไป ระบบมันก็จะ ทายอายุให้พร้อมแสดงผลติดป้ายจั่วหัวในรูปให้เสร็จ (มีสัญลักษณ์แสดงเพศ ญ หรือ ช เท่านั้น !!)

                               

 สำหรับบางคนก็แม่น บางคนก็ว่าไม่แม่น  บางคนคิดว่าแม่นแต่ก็บอกว่าไม่แม่น 

                         ไม่ว่าผลเป็นอย่างไร  ชาวโซเชียลก็มักจะแชร์ผลที่ได้เพื่อให้บรรดาเพื่อนในโซเชียลมีเดีย มาตอกย้ำผลอีกที    ไม่ว่าจะเป็นการตอกย้ำไปในทางชื่นชม หรือถล่มซ้ำ  ก็แล้วแต่ 

ปัญหาที่ไทยไพรเวซี่มอง ไม่ได้อยู่ที่ว่า  การทายอายุของเว็บนี้ มันแม่นหรือไม่แม่น  และก็ไม่ได้อยู่ที่ว่า มันจะน่าขำ ชื่นชม หรือ รันทัด กับกรณีรูปคนที่อายุจริง 45   แต่ผลบอกว่า 17      


ประเด็นของไทยไพรเวซี่อยู่ทีว่า  

 ของเล่นนี้สะท้อนให้เห็นเทคโนโลยีใหม่หลายอย่างที่กระทบถึง สิทธิส่วนบุคคลและข้อมูลส่วนบุคคล เช่น  Face Detection API ที่เขียนอยู่บน Azure Machine Learning, Azure Event Hubs  ซึ่งสามารถวิเคราะห์ข้อมูลจำนวนมากด้วยความรวดเร็ว    เทคโนโลยี  Bing Search API  ที่ใช้ค้นหารูปภาพในอินเทอร์เน็ต เป็นต้น  เทคโนโลยีเหล่านี้  มันคือการเก็บ และประมวลผลข้อมูลส่วนบุคคลในกรณีรูปภาพบุคคล    ซึ่งตามหลักกฎหมายคุ้มครองข้อมูล (ซึ่งไทยยังไม่มีออกมา ) แล้ว ควรที่จะต้องขอความ ยินยอม จากเจ้าของข้อมูลนั้นก่อน 







ขอบคุณนางแบบที่ให้ใช้ภาพประกอบ : คุณปุ๊ก คุณกุ้ง คุณติ๊กและลูก





ขอบคุณนายแบบผู้ให้ใช้ภาพประกอบ : คุณ Krammee Gron  กรณีนี้ไม่แน่ใจว่าเจ้าของภาพพอใจผลหรือไม่ เพราะอายุจริงน่าจะ 23 เอง  

กรณีนี้เห็นได้ชัดว่า คนที่เอารูปตัวเองโหลดเข้าไปให้ทายอายุ ก็ไม่ได้ต่างอะไรกับผู้ใช้งานโซเชียลหรือแอพอื่นๆ ที่เป็นคนยินยอมนำข้อมูลของตัวเองไปให้ใครสักคน (ระบบสักระบบ หรือ โปรแกรมซักโปรแกรม)  เก็บ ใช้ ประมวลผล  เผยแพร่ ส่งต่อ ข้อมูลส่วนบุคคล   


 มันชัดเจนยิ่งขึ้น ด้วยสัญญาการใช้งานหรือข้อตกลง ที่ผู้ให้บริการได้กำหนดไว้แล้ว 

หากอ่านดูข้อตกลงการใช้งาน How-old.net  [1] แล้วสรุปได้ว่า  แม้ไมโครซอฟท์จะไม่เรียกร้องความเป็นเจ้าของข้อมูลดังกล่าว  ( ในสัญญาข้อนี้ใช้คำว่า "ownership"   (Microsoft does not claim ownership of any materials you provide )  

  แต่เจ้าของข้อมูลภาพถ่าย ตกลงให้ไมโครซอฟท์จัดการต่างๆเกี่ยวกับข้อมูลรูปภาพนั้นได้   นั่นคือ  เมื่อคุณโพสต์ อัพโหลดข้อมูลเข้าไปสู่บริการเว็บนี้แล้ว  เท่ากับคุณอนุญาต ไมโครซอฟท์ รวมถึงพันธมิตรทางธุรกิจ ใช้ข้อมูลภาพ คัดลอก ส่งต่อ เผยแพร่ต่อสาธารณะ  แก้ไข เปลี่ยนรูปแบบ  อีกทั้งยังสามารถพิมพ์ชื่อของคุณประกอบไปกับภาพได้ด้วย  นอกจากนี้ยังสามารถให้สิทธิ์ดังกล่าวต่อไปยังผู้ให้บริการอื่นๆได้อีก 

ดังนั้น โดยหลักการตามข้อตกลงนี้  ภาพถ่ายตัวเองที่เราอัพโหลดไปให้ How-old.net   เพื่อทายอายุนั้น  ผู้ให้บริการ อาจนำไปใช้ ทำเป็นภาพตัวอย่าง   นำไปปรับปรุงเปลี่ยนแปลงเป็นภาพกราฟฟิก  นำไปโปรโมทบริการอื่นๆ  นำไปโฆษณาขายเครื่องสำอาง   ฯลฯ 
เรียกได้ว่า ภาพของเรา แม้เราจะยังมีลิขสิทธิ์ (ถ้ามันถึงขนาดเข้าองค์ประกอบงานสร้างสรรค์)  หรือความเป็นเจ้าของข้อมูลส่วนนี้ (ซึ่งสัญญาใช้คำว่า ownership)   แต่เราก็ตกลงอนุญาตให้ผู้ให้บริการ ใช้ประโยชน์ได้หลากหลายมาก จนความเป็นเจ้าของภาพของเราแทบไม่มีอยู่ในความเป็นจริงอีกต่อไป

สุดท้าย เราก็ยินยอมแลกข้อมูลส่วนบุคคลของเรา ให้ใครซักคน (โปรแกรมซักโปรแกรม เว็บซักเว็บ)  เพื่อแลกกับความพึงพอใจน้อยๆ  (หากทายอายุมาน้อยกว่าที่เป็นจริง) หรือความสนุกสนานขำๆเล็กๆ ( หากทายออกมาแล้วมันมากจนเว่อร์ หรือตรงจนเหลือเชื่อ)






[1] http://azure.microsoft.com/en-us/support/legal/website-terms-of-use/